Piše Milan Santrač
JEDNA VJERA, DVA BOŽIĆA
Zašto svi hrišćani NE SLAVE BOŽIĆ ISTOG DANA
Božić je hrišćanski praznik kojim se proslavlja rođenje Isusa Hrista. Iako većina modernih istoričara smatra da bi godina rođenja Isusa Hrista mogla biti u opsegu između 7. do 2. godine prije nove ere, tačan datum njegovog rođenja je zapravo nepoznat.
Božić u cijelom hrišćanskom svijetu (katoličkom, protestantskom i pravoslavnom) "pada" na ISTI DATUM – 25. decembara! Problem je nastao u korišćenju različitih kalendara zbog koga se on ne slavi ISTOG DANA!
Gregorijanski ,"novi" kalendar uveo je papa Grgur XIII. 1582.godine i po njemu je nazvan.
Prve su ga prihvatile Italija, Poljska, Portugal i Španija, a ubrzo i ostale katoličke zemlje. Protestantske zemlje prešle su na gregorijanski kalendar mnogo kasnije, a neke pravoslavne zajednice su to učinile tek u 20. vijeku.
Julijanski, "stari" kalendar mnogo je stariji i uveo ga je Julije Cezar 46. godine prije nove ere. Iako se danas smatra nepreciznim pa je zbog toga i odbačen, njega i dalje koriste neke nacionalne pravoslavne crkve među kojima su Srpska, Ruska i Gruzijska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija, Kopti i neki manastiri na Svetoj gori u Grčkoj.
I Srbi su nekada BOŽIĆ SLAVILI KAD I OSTATAK SVIJETA - 25. decembra.
Srbija od prije jednog vijeka bila je potpuno drugačija zemlja od one koju danas poznajemo , živjelo se skromnije, pričalo se o sada davno zaboravljenim temama i ljudima, poštovali su se neki drugi običaji... Ipak, Božić je za vjernike uvijek bio centralni praznik. Jedina razlika je bila u tome što se on nije proslavljao 7. januara već 25. decembra!
Do završetka Prvog svjetskog rata,tačnije do 1919.godine država i crkva su vrijeme računale po istom, julijanskom kalendaru, pa je Božić proslavljan isključivo 25. decembra!Uvođenje novog, gregorijanskog kalendara dogodilo se odmah poslije Prvog svjetskog rata, 1919. godine. Država je prihvatila novi kalendar(Gregorijanski) ali Srpska pravoslavna crkva nikada nije. Ona je nastavila da obilježava praznike na dotadašnji način, po starom(Julijanskom) kalendaru pa je ta godina postala prva kada se dogodilo da se Nova godina u Srbiji slavila prije Božića. Ovo se zadržalo sve do današnjih dana.Dakle, razlika u danu proslavljanja Božića je nastale zamjenom kalendara i taj "problem" je ostao sve do danas.
I da jednom zauvijek razjasnimo zašto Grci slave Božić istog dana kao i zapadne zemlje.
Svake godine negdje u vrijeme praznika povede se priča o "pogrešnom" i "pravom" kalendaru. U toj debati obavezno se spominje Grčka koja, i ako pravoslavna zemlja, Božić ne slavi 7. januara već 25. decembara. Mnogi Srbi i ne znaju zašto?
Većina Srba misli da je to zato što je Grčka prihvatila zapadnjački, "novi" kalendar, ali to zapravo nije istina!
Istina je da su Grci prvi a poslije njih Bugari i Rumuni kao pravoslavni narod prihvatili Milankovićev kalendar koji je u stvari revidirani ili reformisani julijanski (stari) kalendar, po kome Božić takođe "pada" 25. decembara.
Milankovićev kalendar kao rješenje "božićnog problema"
Kalendar i pitanje datuma proslavljanja Božića mnogo je više astronomsko nego vjersko. Jedan od najvećih naučnika svijeta, Srbin, Milutin Milanković je uradio najsavršeniji kalendar koji je prva prihvatila Grčka, a zatim Rumunska i Bugarska pravoslavna crkva. Milankovićev kalendar je u stvari revidirani ili reformisani julijanski (stari) kalendar, po kome Božić takođe "pada" 25. decembara. Ovaj kalendar se trenutno poklapa sa Gregorijanskim, ali će kroz nekoliko stotina godina doći do razlike i Gregorijanski će se morati mijenjati, odnosno prilagoditi Milankovićevom.
Smatra se da je Milankovićev kalendar najsavršeniji proračun ikada napravljen i prihvaćen je na Svepravoslavnom kongresu davne 1923. godine u Carigradu, gdje su za njega glasali što znači prihvatili ga i predstavnici Srpske pravoslavne crkve ali ga nikad nisu primjenili pa u Srbiji nikada nije zaživeo.
Valjda je došlo vrijeme da patrijarhu i Sinodu postavimo pitanje, zašto ?
